Araştırma görevlisi kadrolarına uzatmalı öğrenciler başvurabilir mi?
Yükseköğretim Kurulu araştırma görevlisi kadro ilanlarına "Lisansüstü Eğitimde" uzatmalı öğrencilerin başvuramamaları yönünde karar aldı.
Yükseköğretim Kurulu tarafından yakın tarihlerde yapılan bazı mevzuat değişiklikleri sonucunda araştırma görevlilerinin azami eğitim süreleri ve kadrolara başvurularla ilgili 07/03/2017 tarihinde önemli bir karar alındı. Karara geçmeden evvel kararın alınmasına gerekçe olan hususları sırasıyla izah edelim.
YÖNETMELİK DEĞİŞTİ LİSANSÜSTÜ EĞİTİMDE ATILMA BAŞLADIBilindiği üzere, 06/02/2013 tarih ve 28551 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"e göre tezli yüksek lisans programlarını tamamlama süresi azami üç yıl, doktora programlarını tamamlama süresi ise altı yıl olarak belirlenmiş, ancak tezli yüksek lisans ve doktora programlarını azami sürelerde tamamlayamayanlar ise 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen koşullara göre ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam edebiliyorlardı. Bu durumda olan kişiler ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, diğer haklardan yararlandırılmaksızın öğrencilik statüleri devam ediyordu.
Ancak, 20/04/2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği" bütünüyle değiştirildi ve köklü değişiklikleri de beraberinde getirdi. Bunlardan en önemlisi ise yönetmelikte belirtilen azami süreler sonunda başarılı olamayanların öğrencilikle ilişiklerinin kesilmesi oldu.
Bu konuyu, 04 Ekim 2016 tarihli haberimizde etraflıca açıklamış ve lisansüstü eğitimde atılma uygulamasının başladığını gündeme getirmiştik.
Yeni düzenleme sonucu lisansüstü eğitimde getirilen azami süreleri yeniden açıklarsak :1- Tezli yüksek lisans programını bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırılmadığına bakılmaksızın dört yarıyılda ders dönemini, en çok altı yarıyılda ise tezi tamamlayamayanların,
2- Tezsiz yüksek lisans programını bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın en çok üç yarıyılda tamamlayamayanların,
3- Doktora programlarına tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenlerden dört yarıyılda ders dönemini, lisans derecesi ile kabul edilenlerin ise altı yarıyılda ders dönemini, ayrıca bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç olmak üzere tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenlerden her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın on iki yarıyılda; lisans derecesi ile kabul edilenler ise on dört yarıyılda bitiremeyenlerin,
İlişikleri kesilecektir.
DEĞİŞİKLİK ÖNCESİ LİSANÜSTÜ EĞİTİME KAYITLI ÖĞRENCİLERİN EĞİTİM SÜRELERİ SIFIRLANDIYapılan bu düzenlemenin eski kayıtlı öğrencileri nasıl etkileyeceği merak ediliyordu. Bununla ilgili olarak mezkur yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinde; ""Bu Yönetmelikle getirilmiş hükümlerin uygulaması ve belirlenmiş süreler yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren başlar." hükmü yer almaktaydı.
Ancak, bu düzenlemenin 20 Nisan 2016 tarihinde yapılması sebebiyle, yönetmelik değişikliğinden önce kayıtlı olanlar için eğitim başlangıç süresinin 2015-2016 bahar akademik yılı mı olarak belirleneceği yoksa 2016-2017 güz yarıyılının mı esas alınacağı hususunda tereddüt oluşmuştu.
Yükseköğretim Kurulu tarafından bu konu ile ilgili 13 Haziran 2016 tarihinde üniversitelere gönderilen yazıda; "...2015-2016 akademik yılı bahar dönemi ortalarına gelindiği dikkate alınarak, öğrenciler için yönetmelikte yer alan sürelerin başlangıç tarihi olarak 2016-2017 güz yarıyılının esas alınması" karar verildiği ifade edilmiştir.
Dolayısıyla, ister yönetmelik yayımlanmadan önce kayıtlı olsun, ister sonra lisansüstü eğitime giriş yapsın, yukarıda belirttiğimiz azami süreler 2016-2017 güz dönemi itibarıyla başlamıştır.
ÖYP VE 50/D ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNİN EĞİTİM SÜRELERİ YENİLENMEDİ2547 sayılı Kanunun 50/d maddesi veya ÖYP kapsamında atanarak eğitimlerine devam eden araştırma görevlilerinin azami lisansüstü eğitim sürelerinin dolması halinde kadroları ile ilişiklerinin kesilmesini, ayrıca "6569 sayılı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa eklenen geçici 67 nci madde doğrultusunda getirilen azami sürelerin sıfırlanması hakkındaki hükümden 50/d statüsündeki ve ÖYP araştırma görevlileri için uygulanamayacağı Yükseköğretim Yürütme Kurulu tarafından 29 Temmuz 2015 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Bunu biraz açarsak; geçici 67nci maddesinde yer alan "...yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz." hükmünün diğer öğrencileri kapsadığını ve maaş karşılığı görev yapan araştırma görevlilerine uygulanamayacağı ifade edilmiştir.
Dolayısıyla, ne zaman kayıt olmuşsa olsun yüksek lisansı azami üç yıl, doktorayı ise altı yılda tamamlayamayan araştırma görevlilerinin kadroları ile ilişikleri kesilmektedir.
YÖK UZATMALI ÖĞRENCİLERİN ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ KADROLARINA BAŞVURMALARINI İSTEMİYOR !Yükseköğretim Kurulu 23 Mart 2017 tarihinde üniversitelere gönderdiği yazı ile uzatmalı öğrenciler ve 50-d/ÖYP araştırma görevlileri hakkında aldığı yeni kararları bildirdi. Söz konusu yazıyı ilk önce sizlerle paylaşalım, daha sonra ise açıklamaya çalışalım.
KARARA GÖRE NELER DEĞİŞTİ ?1- 20/04/2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği"nden önce kayıtlı olan ve yüksek lisans, doktora veya bütünleşik doktorada azami eğitim süresi dolan öğrencilerin her ne kadar azami eğitim süreleri 2016-2017 akademik yılı güz yarıyılı itibarıyla yeniden başlasa bile, yükseköğretim kurumları tarafından ilan edilen ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 33/a veya 50/d statüsüne göre istihdam edilen araştırma görevlisi kadrolarına başvuru hakları iptal edilmiştir.
Bunu örnekle açıklarsak daha anlaşılır olacaktır. Örneğin, bu karardan sonra Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü Geometri Anabilim Dalına 2547 sayılı Kanunun 33/a maddesine göre atama yapılmak üzere 1 (bir) adet araştırma görevlisi kadrosu ilan edilsin. İlanda özel şart olarak; "Matematik Bölümü Lisans mezunu olmak. Matematik Anabilim Dalında Doktora yapıyor olmak." kriteri yer alsın.
Bu kadroya azami eğitim süresi içerisinde doktorasını tamamlayamayan, ancak "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği" ile eğitim sürelerinin yenilenmesi bakımından Matematik Anabilim Dalında doktora eğitimine devam eden bir kişi başvuru yapması halinde, müracaatı geçersiz olacaktır.
Yani işin daha da özü şudur; bundan böyle araştırma görevlisi ilanlarında "YÜKSEK LİSANS VEYA DOKTORA YAPIYOR OLMAK" şartı olan kadrolara lisansüstü eğitimde azami eğitim süresini aşmış olan öğrenciler artık hiçbir suretle başvuramayacaktır. Başvursalar dahi eleneceklerdir.
2- Anılan azami süreler içerisinde lisansüstü eğitimlerini tamamlayamayan ve kadroları ilişikleri kesilen ancak lisansüstü eğitimlerine devam eden kişiler 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 33/a veya 50/d statüsüne göre istihdam edilen araştırma görevlisi kadrolarına başvuramayacaktır.
Yani kişi azami eğitim süreleri sonucunda yüksek lisans veya doktorayı bitiremez ve kadro ile ilişiği kesildikten sonra eğitimine devam ederse, "YÜKSEK LİSANS VEYA DOKTORA YAPIYOR OLMAK" şartı olan araştırma görevlisi kadrolarına başvuramayacaktır.
3- Ayrıca, her ne surette olursa olsun azami süreler içerisinde lisansüstü eğitimlerini bitiremeyen araştırma görevlilerinin (50-d ve ÖYP statüsü) kadroları ile ilişikleri kesilecek, ancak öğrencilik kayıtları ise devam edecektir.
YÖK KARARDA BAZI HUSUSLARI YENİDEN GÖZDEN GEÇİRMELİ !Yükseköğretim Kurulu tarafından alınan bu kararın bazı kısımlarının yasal zorunluluklardan dolayı olduğu çok açık gözüküyor. Örneğin, öğrencilikten ziyade aynı zamanda kamu personeli olarak görev yapan araştırma görevlilerine yeniden azami eğitim süresi hakkının verilmemesi savunulabilir ve akla mantığa uygun alınmış bir karardır.
Fakat, azami eğitim süresi içerisinde lisansüstü eğitimlerini tamamlayamayanlara "ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ İLANLARINA BAŞVURU YAPAMAMA" engelinin getirilmesinin yasal dayanağı var mıdır yok mudur biz bilemiyoruz.
Konuyu biraz irdelersek, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre iki türlü şekilde istihdam edilen araştırma görevlilerinin (33-a ve 50-d) atanma şekillerine bakmalıyız. Buna göre;
- 2547 sayılı Kanunun 33/a maddesine göre atanan araştırma görevlilerinin görev sürelerinin her atanma süresi sonunda kanunda belirtilen usullere göre yenilendiği ve öğrencilikle ilgili bir ifadenin yasada geçmediği,
- 2547 sayılı Kanunun 50/d maddesine göre atananların ise atamalarının lisansüstü eğitimleri süresince yapılacağı ve kanunda da zikredildiği gibi bir bakıma "ÖĞRENCİLİĞİ" devam edenlerin bu kapsamda atandığı,
Dikkatimizi çekmektedir.Bu bakımdan konuyu değerlendirdiğimizde; 2547 sayılı Kanunun 33/a maddesine göre atama yapılacak araştırma görevlisi ilanlara "UZATMALI LİSANSÜSTÜ ÖĞRENCİLERİN" başvuramamasına yönelik alınan bu kararın yasal anlamda savunulamayacağı, öğrenciliği açısından üniversitelerde enstitü bünyesinde yetiştirilmek üzere istihdam edilen 50/d araştırma görevlisi alımlarında ise lisansüstü eğitimde uzatmalı öğrencilere bu kısıtlamanın "biraz zorlamada olsa" getirilebileceğini düşünüyoruz.
Son olarak şunu ifade etmemiz gerekiyor. Bu kararın bir kez daha gözden geçirilmesinin doğru olacağını, birçok kişiye mağduriyet yaratabileceğinin açık olduğu ve ilerleyen süreçte mahkeme süreçlerinin de olabileceğini Yükseköğretim Kurulunun iyi düşünmesi gerekiyor !
